सिम्जुङ (गोरखा), १७ कात्तिक । भूकम्पले घर भत्केपछि १८ महिना टहरोमा सकसपूर्ण बस्नुभएका गोरखाको सिम्जुङ– ४ का शिवजी दवाडीलाई यसपालीको चिसो नबढ्दै नयाँ घर बनाउने चाहना बिद्युत र मोटरबाटोका कारण पुरा नहुने चिन्ताले सताएको छ ।
सिम्जुङ हुँदै घ्याच्चोक पुग्ने सडक आँगन छेउबाटै गएपनि सडकको स्तरोउन्नति नहुँदा निर्माण सामग्री (ढुङ्गा, गिट्टी, बालुवा, सिमेन्ट) ढुवानी गर्न कठिन हुने उहाँको गुनासो छ । यस्तै बिजुलीको अभावले गर्दा काठ चिराएर झ्याल, ढोकालगायतका काठको काम पनि रोकिएको दबाडी बताउनुहुन्छ ।
घर बनाउने पर्खाइमा रहनुभएका सिम्जुङका ऋषिराम लामिछानेले पनि बाटोका कारण निर्माण सामग्री ढुवानी गर्न सक्नुभएको छैन । ‘भूकम्पका कारण लघुजलविद्युत् आयोजना बिग्रियो, गाउँमा केन्द्रीय विद्युत् लाइन आइपुगेको छैन’ लामिछानेले भन्नुभयो, ‘ढोडेनी, पोखटार हुँदै खनेको सडक हिलैहिलो छ । साँघुरो सडकमा ट्याक्टर पनि चलाउन मुस्किल भएको छ भने गाउँमा विद्युत् नहुँदा काठ चिराउन पनि पाइएको छैन ।’ गाउँमा भनेका बेला खेतला पाइँदैन । विद्युत् नहुँदा काठ चिर्ने मेसिन नचलेकाले स्थानीय सामुदायिक वनले पनि गाउँलेको मागअनुसार काठ उपलब्ध गराउन सकेको छैन ।
पुरानो घरको काठपातमा केही नयाँ काठ थपेर नयाँ घर ठड्याउने तयारीमा आफूहरु रहेको दवाडीले बताउनुभयो । ‘घर ढलेपनि सरकारी अनुदान पाएनौँं’ उहाँले भन्नुभयो, ‘आफ्नै खर्चले घर बनाउने भनेको बाटो र बिजुली सुविधा नहुँदा आपतमा परेँ ।’ निर्माण सामग्री ढुवानीमा मान्छे लगाउँदा धेरै खर्च लाग्ने उहाँको भनाइ छ ।
सिम्जुङका विभिन्न गाउँका करिब एकहजार ५०० घर भूकम्पले क्षति पु¥याएको थियो । स्थानीय देवीदत्त दवाडीका अनुसार मोटरबाटोको स्तरोन्नति र गाउँमा केन्द्रीय विद्युत् पु¥याउन सके गाउँ पुनःनिर्माणको काम सहजहुन्छ । ‘गाउँमा दक्ष कामदार छैनन्’ दवाडीले भन्नुभयो, “बिजुली र मोटरबाटोको सुविधा भए छिटो घर बन्छ ।” सिम्जुङका प्रायजसो भूकम्पपीडितले ५० हजारका दरले अनुदान रकम पाइसकेका छन् ।
अनुदान पाए पनि घर निर्माण सुरु भएका छैनन् । अनुदान रकम पाएपछि बर्खा र चाडपर्व सुरु भएकाले अब गाउँलेले पुनःनिर्माणलाई गति तयारीमा छन् ।
सिम्जुङ– ४ स्थायी घर भएका समाजसेवी प्रकाशचन्द दवाडीले गाउँमा केन्द्रीय विद्युत् प्रशारण लाइनको विस्तारका लागि पोल झारिसकिएको र मोटरबाटो स्तरोन्नतिका लागि जिल्लास्थित ११ किलो भालुस्वाँरा, बारपाक आयोजनाले काम गर्ने भएकाले पुनःनिर्माणले अब गतिलिने विश्वास व्यक्त गर्नुुहुन्छ ।
नेपाल विद्युत् प्राधिकरण गोरखा वितरण केन्द्रले सिम्जुङ गाउँमा विद्युत् पु¥याउने योजना अघि बढाएपनि ट्रान्सफर्मरको अभाव छ । यस्तै जिविसले ढोडेनी, सिम्जुङ गाउँ, घ्याच्चोक सडक स्तरोन्नतिका लागि रु १० लाख बजेट विनियोजन गरिदिएको छ । ढोडेनी, पोखटार, सिम्जुङ, घ्याल्चोक, सिरानडाँडा सडक स्तरोन्नतिका लागि आफूले सक्दो सहयोग गर्ने नेपाली काँग्रेसका केन्द्रीय सदस्य सुरेन्द्रराज पाण्डे बताउनुहुन्छ ।
क्रमागत बजेट ल्याएर सडकको स्तरोन्नति गर्दै कालोपत्रे गरिने पाण्डेको भनाइ छ ।