काठमाडौं । विश्वभर जलवायु परिवर्तनसँग लड्न बर्सेनि आयोजना हुने संयुक्त राष्ट्रसंघको ‘कन्फ्रेन्स अफ द पार्टिज’ (कोप) को उद्देश्य वातावरणको रक्षा गर्नु हो । तर एक नयाँ अध्ययनले वातावरण संरक्षणको बहस हुने त्यस्ता सम्मेलनहरूका वेबसाइट आफैं कार्बन उत्सर्जनको स्रोत बन्दै गएको खुलासा गरेको छ ।
यो अध्ययनको निष्कर्ष बेलायतको युनिभर्सिटी अफ एडिनबराका अनुसन्धानकर्ताले निकालेका हुन् । ‘प्लोस क्लाइमेट’ पत्रिकामा प्रकाशित अध्ययन रिपोर्ट अनुसार १९९५ देखि २०२४ सम्म कोप वेबसाइटहरूको कार्बन उत्सर्जन १३ हजार प्रतिशतभन्दा बढी रहेको निष्कर्ष छ ।
शोधकर्ताले वेबसाइटहरुको पुरानो अभिलेख (वेब आर्काइभ) विश्लेषण गरेका थिए । यी अभिलेखमा वेबसाइटका पुराना संस्करणहरू सुरक्षित रहने भएकाले, ३० वर्षको अवधिमा कोप वेबसाइटको आकार, संरचना र उनीहरूले उत्पन्न गरेको कार्बन उत्सर्जन कति परिवर्तन भयो भन्ने मापन गरेका थिए ।
सो अध्ययनले १९९५ देखि २००८ ९कोप–१४० सम्मका वेबसाइटहरू हल्का थिए । त्यसबेलाको एउटा वेबपेज हेर्दा औसत ०।०२ ग्राम कार्बन उत्सर्जन भएको पाइएको थियो । तर २००९ (कोप–१५० पछि वेबसाइटको आकार र डिजिटल प्रभाव तीव्र गतिमा बढ्न थाल्यो । सन् २०२४ को कोप–२९ वेबसाइटको एउटा पेज हेर्दा करिब २।४ ग्राम कार्बन उत्सर्जन भएको अनुमान छ । यो अरु सामान्य वेबसाइटको पेज ९०।३६ ग्राम० भन्दा झन्डै सात गुणा धेरै हो ।
हाल ब्राजिलमा कोप–३० सम्मेलन जारी छ
